Đây là phần đầu tiên của mẹo nhiếp ảnh nhiều phần của Review Máy Ảnh, series “Bố cục Nhiếp ảnh”. Mẹo này sẽ hướng dẫn bạn cách bố cục ảnh hiệu quả nhất có thể.

Trong mẹo nhiếp ảnh hôm nay, Review Máy Ảnh sẽ xác định bố cục và giải thích lý do tại sao nó lại là một công cụ mạnh mẽ để chụp những bức ảnh đẹp hơn.

Bố cục nhiếp ảnh nghĩa là gì?

Mỗi lần mà bạn chụp ra 1 bức ảnh, bạn sẽ phải đưa ra quyết định sáng suốt về những gì nên được thêm vào hay loại trừ. Bạn cũng quyết định nên sắp xếp đối tượng như thế nào trong khung hình của mình.

Vậy thì bố cục nhiếp ảnh là gì? Nó chỉ đơn giản là các yếu tố sắp xếp trong bức ảnh của bạn.

Tôi biết rằng nhiều người có những định nghĩa phức tạp hơn về bố cục; nhưng tôi thấy rằng họ chỉ làm cho mọi thứ trở nên khó hiểu hơn.

Cuối cùng, mọi thứ bạn nghe về bố cục đều phụ thuộc vào cách sắp xếp các yếu tố trong ảnh của bạn; và cách sắp xếp đó tạo nên một bức ảnh thành công hay thất bại.

Tất nhiên, chụp được một bố cục tốt là điều không hề dễ dàng. Nhưng hầu như đó là lý do để giữ mọi thứ đơn giản nhất có thể. Nếu bạn đang loay hoay không biết nên bắt đầu từ đâu khi sáng tác ảnh; hãy nghĩ lại những điều cơ bản. Ảnh của bạn sẽ bao gồm những thứ trong đó; và công việc của bạn là sắp xếp chúng.

Cách nhìn hiệu quả nhất

Câu hỏi tiếp theo là làm thế nào để sắp xếp các yếu tố trong ảnh của bạn 1 cách hiệu quả; và câu trả lời là sắp xếp chúng theo cách mang lại ý nghĩa nhất.

Ví dụ, hình dung một bức ảnh trong đầu bạn. Một cái bóng không còn là một cái bóng nữa. Đó là một đường dẫn đến 1 bình hoa; chiếc bình cùng màu với chiếc đồng hồ trên tường; các kim trên đồng hồ chỉ về phía bóng tối.

Nghe có vẻ như là 1 bức ảnh có chủ ý? Chỉ với 2 công cụ: đường nét và màu sắc; nhiếp ảnh gia (giả định) trong trường hợp này đã tìm cách ghép các vật thể khác nhau lại với nhau và mang lại cho chúng nhiều ý nghĩa hơn.

Một trong những câu nói yêu thích của tôi về bố cục nhiếp ảnh tốt là “Cách nhìn hiệu quả nhất”. Ai đã nói thế? Không ai khác ngoài Edward Weston, một trong những nhiếp ảnh gia đường phố xuất sắc nhất mọi thời đại; và là một bậc thầy về bố cục.

Cảm xúc

Đưa “Cách nhìn hiệu quả nhất” vào thực tế không phải là điều dễ dàng; nhưng tôi tin rằng tất cả đều phụ thuộc vào cảm xúc. Hãy nghĩ về nó như thế này: Bố cục của bạn nên bổ sung, đưa vào chủ đề của bạn.

Nếu bạn đang chụp ảnh 1 đám mây bão tận thế dữ dội ở trên cao; hãy thoải mái sắp xếp bố cục theo hướng “dữ dội”, “ngày tận thế”! Cảm nhận cảm xúc đó trên cùng một thời điểm.

Còn nếu bạn không chắc chắn về cách chụp 1 bố cục mãnh liệt, đừng lo lắng. Trước hết, điều đầu tiên, hướng dẫn này là 90% về việc trả lời chính xác câu hỏi đó. Nhưng với điều thứ hai, tất cả đều là trực quan một cách đáng ngạc nhiên.

Trong ví dụ cụ thể này với cơn bão, bố cục có cường độ mạnh có thể là bố cục có đường chân trời dọc theo mép dưới của bức ảnh và bầu trời chứa đầy các đường sắc nét, ấn tượng – những thứ tương tự như vậy.

Bạn có thể đi xa đến mức tăng độ tương phản trong xử lý hậu kỳ để làm cho hiệu ứng mạnh mẽ hơn nữa.

Cuối cùng, tôi thấy thật hữu ích khi có 2 câu hỏi giống nhau lướt qua đầu tôi khi tôi chụp ảnh: “Đối tượng của tôi đang thể hiện những cảm xúc như nào? Và làm thế nào tôi có thể sắp xếp bố cục của mình để mang lại những cảm xúc tương tự?”

Kết cấu

Bố cục nhiếp ảnh cũng xác định được hướng đi của mắt người xem qua ảnh. Mặc dù bạn không thể biết chính xác hướng mà mắt người xem sẽ đi; nhưng bạn có thể thúc đẩy mọi thứ theo cách này hay cách khác.

Bạn có muốn người xem chú ý hơn đến những ngọn núi ở phông nền của bức ảnh không? Hãy tìm các đường cận cảnh hoặc bầu trời mà hướng về phía những ngọn núi. Hoặc đợi cho đến khi ánh sáng lúc hoàng hôn chiếu xuống các đỉnh núi với màu sắc rực rỡ. Hãy làm những gì có thể để biến những ngọn núi thành điểm thu hút sự chú ý người xem.

Tôi luôn tìm thấy sự thú vị khi mắt chúng ta lướt qua 1 bức ảnh trong tiềm thức. Ví dụ, chúng ta thường đi theo các đường trong một hình ảnh bằng trực giác; đặc biệt là các đường thẳng.

Thậm chí nhiều hơn thế, tôi dành thời gian đáng kể để xem xét các chủ thể; và sự di chuyển từ từng chủ thể quan trọng trong ảnh sang chủ thể tiếp theo. “Đối tượng quan trọng trong ảnh” sẽ là khuôn mặt của một người hoặc khu vực có độ sắc nét và độ tương phản cao.

Hơn nữa,

Tôi không chỉ phát minh ra những ý tưởng này từ không gian mỏng. Hãy theo dõi cách ánh mắt của mọi người lướt qua các tác phẩm nghệ thuật cổ điển khác nhau như nào; thậm chí so sánh ánh mắt của họ lướt nhìn sau khi sắp xếp lại 1 hoặc 2 yếu tố. Nếu bạn dành thời gian xem thử, bạn sẽ thấy một điều mà tôi thấy đặc biệt thú vị: Ngay cả 1 sự sắp xếp lại nhỏ cũng gần như luôn có hiệu ứng xếp tầng.

Ví dụ, việc cắt bỏ phần tối, rìa bên trái của bức tranh Rembrandt khiến mọi người dành nhiều thời gian hơn để nhìn vào một bức tường trong nền ở phía đối diện của bức tranh.

Đây là sức mạnh của sự sáng tạo trong sáng tác. Bằng cách thay đổi cách sắp xếp của một vài yếu tố ở đây đó; và bạn sẽ thay đổi toàn bộ cấu trúc của ảnh. Vì vậy đó cũng chính là cách mắt người xem lướt qua ảnh như thế nào.

Khả năng kiếm soát bố cục

Các nhiếp ảnh gia có xu hướng quên rằng họ có khả năng kiểm soát rất lớn đối với kích thước và vị trí của các đối tượng khác nhau trong 1 bức ảnh. Nhưng thực tế là tôi không nói về việc di chuyển xung quanh chủ thể của bạn trong Photoshop. Tôi thậm chí không nói về việc di chuyển mọi thứ xung quanh trong studio nơi bạn có toàn quyền kiểm soát ảnh của mình.

Thay vào đó, bất cứ khi nào bạn chụp ảnh, chỉ cần thay đổi vị trí máy ảnh và độ dài tiêu cự có thể có tác động rất lớn đến bố cục mà bạn nhận được. Bạn có muốn 1 cái cây trông lớn hơn một ngọn núi không? Dễ thôi! Chỉ cần đến gần và sử dụng Lens góc rộng.

Hay là bạn muốn 1 ngọn núi hùng vĩ và 1 cái cây nhỏ hơn? Điều đó thật dễ dàng. Hãy đứng lại và sử dụng tele.

Vì thế cho nên,

Tôi thường thấy các nhiếp ảnh gia đặt tripod ngang tầm mắt và không bao giờ di chuyển nó. Họ sẽ thực hiện 100% bố cục của mình bằng cách nới lỏng đầu bi trên tripod; hướng máy ảnh ra xung quanh và sau đó khóa đầu bi khi họ hài lòng.

Tôi sẽ không nói rằng phương pháp này chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những bức ảnh xấu; nhưng nó đang bỏ sót một phần bố cục rất lớn! Nếu chân máy của bạn vẫn ở cùng 1 vị trí; bạn sẽ không thể thay đổi kích thước tương đối hoặc vị trí tương đối của đối tượng bạn đang chụp. Đó là rất nhiều công cụ sáng tạo.

Đến khi bạn đọc hết phần còn lại của mẹo chụp ảnh này; tôi khuyên bạn nên thỉnh thoảng nhắc nhở bản thânrằng: Bạn có khả năng kiểm soát đặc biệt đối với bố cục của ảnh… và đặc biệt hơn là cảm xúc của bức ảnh.

Bây giờ bạn đã có ý tưởng về bố cục là gì và tại sao bố cục lại mãnh liệt đến vậy; đã đến lúc xem xét các công cụ cụ thể theo ý của bạn để giúp tạo ra những bức ảnh đẹp hơn.

Hãy bấm theo dõi Review Máy ảnh; và đón xem phần 2: “10 yếu tố tạo nên bố cục nhiếp ảnh cực đỉnh” của series này nhé!