Đôi khi, ta phải “lùi bước về sau” để có thể quan sát, mở rộng hơn sự sáng tạo của mình để xem xét các yếu tố cơ bản thực sự của bố cục nhiếp ảnh.

Mặc dù có vô số yếu tố tạo nên bố cục trong nghệ thuật nói chung; nhưng bài viết này đề cập đến 10 yếu tố quan trọng nhất dành riêng cho nhiếp ảnh; nó gần như là những phần quan trọng của mọi bức ảnh bạn chụp.

Chúng được chia thành 2 loại chính: đối tượng chụp ảnh và mối quan hệ của chúng. Những thứ này không kém gì các khối xây dựng của sự sáng tạo. Bạn có thể xem lại phần 1- Bố cục nhiếp ảnh là gì?; để có thể hiểu rõ hơn về các yếu tố bố cục nhiếp ảnh trong bài viết hôm nay.

Và bây giờ hãy cùng Review Máy Ảnh đi tìm hiểu 10 yếu tố tạo nên bố cục nhiếp ảnh tuyệt đẹp nhé!

Các đối tượng chụp ảnh

Đây là 6 yếu tố đầu tiên của bố cục đơn giản; chỉ đơn giản là các loại đối tượng khác nhau mà bạn có thể tìm thấy trong ảnh, từ đơn giản đến phức tạp.

Những yếu tố này không phụ thuộc vào bất kỳ thứ gì khác trong ảnh; hoặc đường viền của chính bố cục của bạn. Mọi đối tượng trong ảnh của bạn đều thể hiện những đặc điểm này ở một mức độ; đôi khi rõ ràng nhưng đôi khi lại bị ẩn đi.

Các điểm trong bố cục

Yếu tố đơn giản nhất của bố cục là 1 điểm.

Các điểm trong bố cục sẽ “đánh lừa” chúng ta 1 tí; về mặt toán học, chúng là 1 không gian không chiều. Về mặt hình ảnh, tôi sẽ giải thích nhẹ nhàng hơn chút. Một điểm chỉ là một khu vực đặc biệt nhỏ trong ảnh; hoặc giao điểm giữa các khu vực đặc biệt.

Các ngôi sao trên bầu trời trong một bức ảnh là “điểm”; cũng như ánh sáng không rõ nét ở phông nền cũng vậy. Điều này cũng đúng với vị trí 2 ngọn núi gặp nhau; tạo ra một giao điểm cắt ngang thu hút ánh nhìn của người xem.

Các điểm rất quan trọng trong nhiếp ảnh bởi vì chúng là một trong những cách cơ bản nhất để thu hút sự chú ý của chúng ta; để tạo thêm sự quan tâm đến một lĩnh vực cụ thể.

Bây giờ tôi sẽ hỏi bạn 1 câu

Trong bức ảnh dưới đây, yếu tố nào thu hút ánh nhìn của bạn nhất? Câu trả lời phải minh bạch, rõ ràng ngay lập tức:

Tất nhiên, nó là đỉnh của cồn cát – và nó cũng là 1 điểm. Nó có một lực hấp dẫn không thể nào ko chú ý tới. Đôi mắt của tôi nhìn theo các đường dốc và kết thúc tại cùng 1 điểm.

Nếu bạn đã hiểu được rằng các điểm có thể thu hút sự chú ý của người xem; thì bạn có thể biết rõ tại sao chúng lại quan trọng như vậy trong nhiếp ảnh; chúng giúp đưa ra cấu trúc ảnh. Nhưng hãy giữ suy nghĩ đó trong một phút và quay lại nó ở phần “Mối quan hệ” sau. Bây giờ, tôi sẽ đề cập đến yếu tố đơn giản tiếp theo của bố cục: đường kẻ.

Những đường thẳng trong bố cục

Trái ngược với các điểm thu hút sự chú ý của người xem; các đường thẳng giống như một con đường để người xem đi theo. Hoặc chúng là một ranh giới giống như sự phân chia giữa bầu trời và mặt đất chẳng hạn.

Giống như các điểm, các đường thẳng trong nhiếp ảnh không được định nghĩa một cách cứng nhắc như các đường thẳng trong hình học. Về mặt nhiếp ảnh, bất cứ thứ gì nối 2 phần của ảnh hoặc trải dài trên bố cục của bạn là một đường thẳng. Ví dụ như bao gồm 1 con đường cong hoặc 1 sườn núi lởm chởm. Ngay cả đường mờ hay những đường khó xác định như của đám mây cũng là 1 đường thẳng.

Các đường thẳng cũng đóng 1 chức năng quan trọng là kết nối 2 yếu tố khác nhau trong ảnh của bạn. Chúng có thể đưa ra cấu trúc hình ảnh; đây là 1 phần quan trọng trong việc làm cho hình ảnh có chủ ý và có chủ đích. Một đường dẫn từ tiền cảnh đến hậu cảnh có 1 cách giúp cho bức hình có cảm giác được kết nối.

Đôi khi,

Các đường thẳng trong ảnh là tưởng tượng; nhưng chúng vẫn ở đó. Hãy tưởng tượng 1 bức chân dung của 1 đứa trẻ đang nhìn vào một chiếc xe tải đồ chơi. Khoảng cách giữa trẻ em và xe tải có thể “trống”; nhưng dù sao người xem cũng biết điều đó rất quan trọng. Có 1 đường thẳng – là sự kết nối giữa 2 yếu tố của bức ảnh làm cho mỗi yếu tố trở nên có ảnh hưởng hơn.

Các đường thẳng không có cùng tầm quan trọng như các điểm. Thay vào đó, chúng kết nối các điểm hoặc phân chia chúng hoặc hướng mắt người xem về phía bạn muốn. Điều này làm cho chúng trở thành 1 trong những yếu tố quan trọng nhất của bố cục.

Hình dạng trong bố cục nhiếp ảnh

Bây giờ, chúng ta chuyển từ các yếu tố đơn giản của bố cục sang phức tạp. Hình dạng có thể là bất cứ thứ gì, từ hình trăng lưỡi liềm đến hình dạng khuôn mặt đang cười.

Mỗi hình dạng khác nhau có các ảnh hưởng cảm xúc riêng đối với 1 bức ảnh và không thể tổng quát hóa. Một hình tròn có thể yên bình, một trái tim gợi lên, một tam giác động, v.v. – nhưng điều duy nhất cần nói về mọi hình dạng là chúng có sức mạnh thu hút sự chú ý của chúng ta.

Đôi khi, hình dạng chỉ là bản thân đối tượng. Nếu bạn đang chụp ảnh mặt trời, nó sẽ tạo thành một hình tròn. Những lần khác, các hình dạng mang tính khái niệm hơn, giống như một đám mây cong trên một thung lũng cong tạo cho toàn bộ bức ảnh một bố cục hình tròn. Cả hai loại hình dạng đều quan trọng. Đầu tiên thu hút sự chú ý; thứ hai cung cấp cho bức ảnh cấu trúc của nó.

Trong nhiếp ảnh, hãy để ý các hình dạng trong ảnh của bạn, rõ ràng hoặc trừu tượng. Hãy nhớ rằng chúng rất mãnh liệt trong việc vẽ mắt của chúng ta; đặc biệt là những hình dạng đơn giản, cũng như của người và động vật. Hãy chụp ảnh của bạn cho phù hợp.

Kết cấu của bố cục nhiếp ảnh

Kết cấu của một đối tượng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định ảnh hướng cảm xúc của nó; cũng như mức độ chú ý mà nó thu hút được.

Tâm trạng của bạn như thế nào khi chụp những viên sỏi mịn và sương mù từ biển xa? Còn những ngọn núi lởm chởm, gồ ghề với ánh sáng có độ tương phản cao thì sao?

Đôi khi, chính các họa tiết có thể là chủ đề cho bức ảnh của bạn; như hoa văn trên cát hoặc sóng nước. Tuy nhiên, đa số các kết cấu là các yếu tố riêng lẻ của một bức ảnh lớn hơn; nó thường cung cấp cho đối tượng của bạn vài kích thước hoặc lấp đầy khoảng trống giữa các đối tượng, chủ thể của bạn.

Các khu vực có nhiều họa tiết hơn có xu hướng thu hút nhiều sự chú ý hơn. Đôi khi, quá nhiều họa tiết ở những vùng “không quan trọng” của ảnh có thể gây mất tập trung, khiến tổng thể bức ảnh trông quá phức tạp. Trong các trường hợp khác, kết cấu mang lại cho chủ thể của bạn cảm giác quan trọng về kích thước; chẳng hạn như điền vào hình dạng của phong cảnh núi non.

Màu sắc

Ngoài chụp ảnh đen trắng (cũng là 1 lựa chọn sáng tạo riêng); màu sắc tạo ra sự khác biệt lớn đối với bố cục nhiếp ảnh, cũng như tâm trạng của chúng ta.

Mỗi màu sắc mang lại những cảm xúc riêng cho nhiếp ảnh; một chủ đề có thể lấp đầy hơn rất nhiều so với không gian nhỏ bé ở đây. Tuy nhiên, sự phân biệt quan trọng nhất mà bạn cần biết lúc này là màu ấm và màu lạnh.

Màu ấm là đỏ, cam và vàng. Là màu năng động, xuất hiện trước 1 bức ảnh và truyền tải nhiều chuyển động và hứng thú hơn. Tôi không chỉ muốn nói rằng nó xuất hiện lên phía trước một cách ẩn dụ; nếu bạn đặt 1 chấm đỏ sống động trên nền xanh lam sống động; nhiều người sẽ thực sự cảm nhận được chấm đỏ gần họ hơn, gần như đổ bóng đằng sau nó.

Màu lạnh thì ngược lại: xanh lá cây, xanh lam và tím. Đây là những màu sắc dịu hơn, nhẹ nhàng hơn một chút so với bản chất của chúng. Xanh lam và xanh lá cây nói riêng là những màu phổ biến nhất được tìm thấy trong tự nhiên; bầu trời xanh hoặc cánh đồng xanh truyền tải một thông điệp yên tâm và an ủi.

Nhưng màu lạnh cũng có xuất hiện trong môi trường ánh sáng yếu hơn, thậm chí trong bóng tối vào 1 ngày nắng; vì vậy màu lạnh có cảm giác hơi tối đối với nó – ví dụ màu lạnh có thể gây đặc biệt mạnh trong 1 bức ảnh chụp bão.

Tông màu trong bố cục nhiếp ảnh

Một yếu tố quan trọng khác của bố cục là tông màu, cho cả các đối tượng riêng lẻ và cho toàn bộ bức ảnh. Mặc dù tông màu có thể đề cập đến màu sắc và cường độ của màu sắc; nó cũng có liên quan đến độ sáng và bóng tối của hình ảnh, cũng như độ tương phản của nó.

Một vài từ khác có thể mô tả khái niệm tương tự; nhưng tôi thích “giai điệu” hơn vì nó liên quan đến âm nhạc. Những bức ảnh sử dụng âm sắc thành công sẽ dẫn mắt người nghe qua dòng chảy của bức ảnh; giống như cách mà âm thanh của âm nhạc đưa người nghe qua các mức cao và thấp của 1 buổi biểu diễn.

Các vùng sáng hơn của ảnh sẽ thu hút ánh mắt. Những bức ảnh có độ tương phản cao cũng vậy; kể cả độ tương phản ở mức thấp (độ sắc nét) và những khoảng sáng và tối gần nhau hơn.

Ở mức độ tổng quát hơn,

Tông màu của 1 bức ảnh cũng thay đổi cảm xúc tổng thể của nó. Những bức ảnh tối hơn có xu hướng che khuất đối tượng của bạn nhiều hơn; tạo cho đối tượng của bạn một vẻ ngoài bí ẩn, dữ dội và thậm chí là tinh tế. Những bức ảnh sáng hơn mang tính tinh thần và lạc quan hơn.

Tất nhiên, bạn có thể điều chỉnh những yếu tố này rất dễ dàng trong phần mềm xử lý hậu kỳ. Cá nhân tôi thường làm tối các góc của ảnh để thu hút sự chú ý vào trung tâm. Tôi cũng sẽ “né tránh và đốt cháy lên” (làm sáng và tối) các yếu tố riêng lẻ của ảnh mà tôi muốn nhấn mạnh hoặc che khuất. Nếu ảnh của bạn bị mất tiêu điểm, một trong những cách dễ nhất để làm cho ảnh bớt chú ý hơn là làm tối một chút hoặc giảm độ tương phản.

Vì vậy, hãy chú ý đến tông màu của bức ảnh của bạn, cả ở hiện trường và trong quá trình xử lý hậu kỳ. Chúng kiểm soát cách người xem lướt qua ảnh, cũng như cảm xúc mà ảnh truyền tải.

Mối quan hệ

Các yếu tố khác của bố cục thuộc một phạm trù khác: đó là các mối quan hệ. Thay vì áp dụng cho các đối tượng riêng lẻ trong ảnh, 4 yếu tố dưới đây chính là tất cả những gì về các phần khác nhau của 1 bức ảnh tương tác với nhau như thế nào.

Khoảng cách

Mối quan hệ đơn giản nhất giữa các yếu tố của bố cục là khoảng cách giữa chúng.

Khoảng cách là vấn đề bởi một vài lý do khác nhau. Để bắt đầu, nếu có vài đối tượng của bạn quá gần nhau – hoặc nếu một đối tượng này bắt tréo qua đối tượng khác – thì kết quả có thể gây mất tập trung. Tôi thường cố gắng di chuyển xung quanh một chút để mọi phần quan trọng của bức ảnh đều có “không gian thở” riêng.

Ngoài ra, khoảng cách cũng áp dụng cho khái niệm hình dạng như đã đề cập trước đó; hay rộng hơn là cấu trúc. Các cấu trúc thành phần phổ biến nhất chỉ đơn giản là1 đường thẳng (kết nối 2 khu vực đặc biệt) và 1 hình tam giác (3 khu vực). Nhưng khi bạn thêm ngày càng nhiều chủ thể, cũng như xem xét khoảng cách giữa chúng; bạn sẽ tạo ra các tác phẩm có cấu trúc phức tạp hơn đáng kể.

Bố cục trong bức ảnh dưới đây đại khái là một hình ngũ giác; kết quả của việc mặt trời và các điểm khác nhau trên các ngọn núi cách xa nhau một khoảng phù hợp:

Hơn nữa,

Hãy ghi nhớ khoảng cách giữa các đối tượng của bạn và mép của khung hình của bạn. Thông thường, tôi thấy những bức ảnh rất đẹp bị ảnh hưởng xấu bởi 1 thứ nhỏ như đỉnh núi gần chạm vào đầu bức ảnh; gây thu hút sự chú ý khỏi phần còn lại của bố cục. Xem các cạnh của ảnh của bạn trên thực địa; chúng là một số bộ phận quan trọng nhất.

Tin tốt là bạn hầu như luôn kiểm soát được khoảng cách giữa các đối tượng trong bố cục của mình. Chỉ cần di chuyển xung quanh; đến gần đối tượng của bạn hơn hoặc xa hơn. Hãy nỗ lực ghi lại thông điệp cảm xúc mà bạn có trong đầu và tự nhiên bạn sẽ có được kết quả tốt.

Sự cân bằng

Yếu tố tiếp theo của bố cục nhiếp ảnh là sự cân bằng, liên quan chặt chẽ đến khái niệm trọng lượng thị giác. Trọng lượng thị giác không phức tạp; đó chỉ là số lượng chú ý mà mỗi đối tượng trong ảnh của bạn thu hút. Mỗi phần trong bức ảnh của bạn đều có vài trọng lượng trực quan đối với nó.

Yếu tố nào thu hút nhiều sự chú ý nhất? Hơn bất cứ thứ gì khác, đó là khuôn mặt và đôi mắt; không những là của con người mà còn của động vật. Cùng với đó, vùng sáng, vùng sắc nét, vùng có độ tương phản cao, màu sắc sặc sỡ, vật thể khác thường, kết cấu thú vị cũng thu hút sự chú ý.

Cân bằng là sự sắp xếp của trọng lượng thị giác trong một bức ảnh. Một bức ảnh cân đối có mức độ thị giác tương tự nhau giữa nửa trái và phải; một bức ảnh không cân đối có nhiều trọng lượng hơn ở bên này hoặc bên kia.

Đôi khi,

Phần “nhẹ hơn” có thể cân bằng phần “nặng hơn” đơn giản bằng cách ở xa tâm ảnh hơn; như cân bằng trẻ em và người lớn trên bập bênh. Để kiểm tra độ cân bằng của ảnh, hãy tưởng tượng đặt trọng lượng thị giác của mọi mục trong ảnh của bạn lên một điểm tựa. Nó nghiêng về hướng nào?

Cần lưu ý rằng không phải lúc nào bạn cũng muốn ảnh của mình cân đối hoàn hảo giữa 2 bên trái và phải. Mặc dù các bức ảnh cân bằng thường mang lại cảm giác tự nhiên và hài hòa hơn; nhưng sự mất cân bằng lại năng động hơn, với cảm giác căng thẳng phù hợp với một số ảnh nhất định. Vì vậy, khi bạn sắp xếp bố cục của mình, hãy chỉ tập trung vào sự cân bằng; hoặc mất cân bằng ở mức độ mà cảm xúc của chúng phù hợp với tâm trạng dự định của bạn.

Không gian (Tích cực và Âm cực)

Những hòn đảo và nước biển; mây và bầu trời; mực và giấy. Và những thứ đó liên quan tới khái niệm gọi là “không gian tích cực và âm cực”.

Không gian tích cực là bất kỳ phần nào của bức ảnh thu hút sự chú ý. Các khu vực có trọng lượng thị giác đáng kể thường là không gian tích cực. Điều này cũng đúng với những khu vực có kết cấu cao.

Không gian âm cực là “phần lấp đầy” giữa các vùng của không gian tích cực. Nó không nhất thiết phải mờ dần vào nền như các màu lạnh thường làm; nhưng nó không phải là phần của bức ảnh thu hút nhiều sự chú ý nhất.

Ảnh có nhiều không gian tích cực có cảm giác đông đúc; trong khi ảnh có nhiều không gian âm cực cho cảm giác trống rỗng. Cả 2 đều không phải là một cảm xúc đặc biệt tốt; nhưng cả 2 đều thể hiện rất mãnh liệt trong một bức ảnh.

Tôi đã chụp những bức ảnh cảnh quan thành phố cùng với sự am hiểu và khẩn trương vì không gian tích cực cao của chúng. Tôi cũng đã chụp ngược lại; những bức ảnh chụp một chủ thể nhỏ bé trong một khung cảnh rộng lớn để truyền tải cảm giác cô lập và bao la.

Không những thế,

Không gian âm và dương phụ thuộc khá nhiều vào các yếu tố khác của bố cục, chẳng hạn như trọng lượng thị giác và khoảng cách. Nhưng ngay cả một bức ảnh của một chủ thể – ví dụ, một bức chân dung – có thể có các tỷ lệ không gian âm và dương khác nhau tùy thuộc vào bố cục của bạn. Chỉ cần thay đổi kích thước đối tượng của bạn trong khung, được bao quanh bởi lượng hậu cảnh lớn hơn hoặc nhỏ hơn. Cảm xúc của bức ảnh sẽ thay đổi đáng kể.

Họa tiết

Trong nhiếp ảnh, họa tiết có mặt ở khắp mọi nơi. Đây không chỉ là một cái gì đó nhỏ như 1 kết cấu lặp lại chính nó trong suốt bức ảnh; mà thực sự là trong bất kỳ yếu tố lặp lại nào. Ngay cả sự phản chiếu của một ngọn núi trong một vũng nước cũng là một họa tiết; một điều không nên đánh giá thấp, vì nó liên kết các bức ảnh lại với nhau.

Đó thực sự là những gì mà các họa tiết đang thể hiện. Chúng kết nối các bức ảnh lại với nhau. Chúng giúp cho bức ảnh thêm sức sống mãnh liệt; cũng như 1 sự tuyên bố mạnh mẽ cho lý do tại sao nhiếp ảnh gia phải chụp bức ảnh này chứ không phải bức ảnh khác.

Các họa tiết được cho là rõ ràng hơn trong các cảnh nhân tạo; chẳng hạn như chụp ảnh kiến ​​trúc. Nhưng ngay cả cảnh tự nhiên và sinh vật sống cũng có hoa văn, như lông chim hay sóng vượt biển.

Không phải mọi bức ảnh bạn chụp đều có họa tiết rõ ràng, và đó không phải là vấn đề. Nhưng khi bạn thấy vài bức ảnh có họa tiết lặp lại hoặc liên kết với nhau trên thế giới , thì hãy lưu ý. Nó thực sự có thể tạo ra một bức ảnh rất mãnh liệt đấy!

Kết luận

Hầu hết các kỹ thuật khác trong bố cục, từ đơn giản đến cảm xúc; chúng đều bắt đầu với các yếu tố của bố cục được liệt kê ở trên. Mặc dù chỉ có hơn khoảng 10 yếu tố tạo nên bố cục nhiếp ảnh; nhưng đây là những yếu tố quan trọng nhất mà các nhiếp ảnh gia cần biết.

Chúng cũng là một trong những cách dễ thực hiện nhất trong nhiếp ảnh; vì vậy, bạn nên cố gắng suy nghĩ về chúng trong khi chụp ảnh.

Đừng quên bấm theo dõi Review Máy Ảnh và đón xem phần 3: “Mẹo sử dụng ánh sáng cục đỉnh trong bố cục nhiếp ảnh” bạn nhé!