Ở cấp độ kỹ thuật, màu sắc có thể cực kỳ phức tạp. Nhưng ở cấp độ nghệ thuật, nó là một trong những phần quan trọng nhất trong bố cục nhiếp ảnh; tác động đến cảm xúc và cả sự quan tâm không giống như bất kỳ yếu tố nào khác của nhiếp ảnh.
Bài viết hôm nay của Review Máy Ảnh sẽ giới thiệu tới các bạn các khái niệm về màu sắc và các mối quan hệ giữa màu sắc; bao gồm cách sử dụng chúng để chụp những bức ảnh đẹp nhất có thể.
Màu ấm và màu lạnh
Hai loại màu khá rộng là ấm áp và mát mẻ. Màu ấm bao gồm đỏ, cam và vàng, trong khi màu lạnh bao gồm xanh lá cây, xanh lam và tím. Hai loại màu có tâm trạng riêng; và bạn có thể tự hỏi rằng mình đang dùng gam màu nào để chụp tại thời điểm nhất định nếu bạn muốn tối ưu hóa giao diện ảnh của mình.
Màu ấm thường năng động và tích tụ nhiều cảm xúc hơn. Chúng nhảy ra trước mắt người xem, thu hút sự chú ý và thu hút sự quan tâm.
Nói chung, màu ấm hiếm hơn màu lạnh; vì vậy hình ảnh chỉ có một chút hơi ấm nhỏ cũng có thể nổi bật. Đó cũng là một lý do tại sao các bức ảnh lúc hoàng hôn và bình minh, cũng như màu sắc mùa thu, lại được ưa chuộng như vậy.
Mặt khác,
Màu lạnh dịu và nhẹ nhàng hơn. Chúng mờ dần vào nền, đặc biệt nếu một màu ấm xuất hiện ở cùng một điểm. Nhìn chung, chúng không thu hút được sự chú ý bằng màu ấm; mặc dù đó chắc chắn không phải là một điều xấu.
Màu ấm có thể áp đảo; màu lạnh có vẻ nhẹ nhàng và điềm tĩnh hơn. Phần lớn thiên nhiên được tạo nên từ những gam màu lạnh; mặc dù hoàng hôn và bình minh có thể khiến phong cảnh xanh lam trở thành vàng.
Dưới đây, tôi sẽ đề cập đến từng màu trong số 6 màu chính – đỏ, cam, vàng, lục, lam và violet; cũng như những cảm xúc thường liên quan đến từng màu.
Hãy nhớ rằng cảm xúc là một phần khó nhằn trong nhiếp ảnh để ghi lại; bạn có thể chụp những bức ảnh không có những cảm xúc sau đây chỉ đơn giản bằng cách thay đổi lựa chọn đối tượng hoặc bố cục nhiếp ảnh của bạn. Nhưng những hiệu ứng sau đây sẽ tạo ra sự khác biệt.
Thử nghiệm cảm xúc của từng gam màu
1) Màu đỏ.
Là một trong những màu hiếm nhất và mạnh mẽ nhất trong tự nhiên; màu đỏ đặc biệt quan trọng đối với các nhiếp ảnh gia.
Với những liên tưởng mang tính lịch sử giữa màu đỏ và cảm xúc của niềm đam mê và phấn khích; không có gì ngạc nhiên khi đây là một màu rất năng động. Nó cũng có thể quá dữ dội đối với một vài bức ảnh nhất định; một chút màu đỏ cũng có thể giúp ích khá nhiều cho 1 vài bức hình khác.
Để tìm thấy màu đỏ trong tự nhiên, hãy tìm những chiếc lá vào mùa thu, những tảng đá đỏ ở những nơi như Tây Nam nước Mỹ; hoặc thỉnh thoảng là những buổi hoàng hôn rực rỡ.
Trong các thể loại nhiếp ảnh khác, như chụp chân dung, hãy nhớ rằng bất kỳ màu đỏ nào mà ta mặc lên đều sẽ thu hút ánh nhìn; cho dù là quần áo hay trang điểm. Và với chụp ảnh thiên nhiên, các chủ thể màu đỏ – chẳng hạn như đôi mắt sáng của ếch cây hoặc hồng y trên tuyết – có sức hút ngay lập tức.
2) Màu cam
So với màu đỏ, màu cam là 1 trong những màu phổ biến hơn trong tự nhiên. Đó không chỉ là cảnh hoàng hôn. Màu nâu thường chỉ là 1 màu tối hơn của màu cam, và nó xuất hiện trong tự nhiên ở mọi lúc.
Màu cam có rất nhiều tông màu; từ màu nâu sẫm của cây cối đến màu cam sáng của quả bí ngô. Nó mang lại cảm giác ấm áp và không quá áp đảo như màu đỏ. Nhưng màu cam cũng không phải là màu thụ động; nó thu hút khá nhiều sự chú ý, đặc biệt là khi đặt trên nền mát hơn. Đối với tôi, nó luôn có cảm giác nó chứa đựng 1 chút gì đó mạo hiểm.
3) Màu vàng
Màu vàng là màu sáng nhất và lạc quan nhất; đặc biệt là khi nó tự xuất hiện và không phải là sự pha trộn với màu cam hoặc xanh lá cây. Tuy nhiên, đó là màu vàng pha trộn mà chúng ta thấy phổ biến nhất trên thế giới. Ngay cả những thảm cỏ xanh tươi; hay hoàng hôn màu cam sống động hầu như luôn có 1 thành phần của màu vàng.
Mặt khác, nếu bạn để ý đến nó, bạn sẽ thấy bản chất của nó vẫn có màu vàng. Cát, lá mùa thu và thậm chí cả mặt trời vào những thời điểm nhất định trong ngày đều có màu vàng tươi và chúng hoạt động tốt trong các bức ảnh mà mục tiêu của bạn là cảm giác lạc quan và phấn khích.
Giống như màu đỏ và cam, màu vàng là một màu nóng, và nó thu hút người nhìn bất cứ khi nào nó xuất hiện. Nhìn đủ gần và bạn sẽ tìm cách đưa nó vào ảnh của mình.
4) Màu xanh lá cây
Mặc dù màu xanh dương là màu phổ biến nhất trong tự nhiên; nhưng nhờ có nước và bầu trời, màu xanh lá cây là màu chúng ta liên tưởng nhiều nhất đến cuộc sống. Hệ thống thị giác của chúng ta nhận ra nhiều sắc thái của màu xanh lá cây hơn bất kỳ màu nào khác.
Vì vậy, các bức ảnh của bạn có thể bao gồm các sắc thái của màu xanh lá cây đậm, màu xanh lá cây sống động, màu xanh lá cây điện, màu xanh lá cây đậm, màu xanh lá cây sáng và các biến thể gần như vô tận của chúng.
Tuy nhiên, ở trung tâm của bức ảnh, màu xanh lá cây là một màu quen thuộc và nhẹ nhàng. Bởi vì nó đại diện cho thế giới sống; nó tạo ra cảm giác yên bình cho những người trong chúng ta, những người thích dành thời gian trong thiên nhiên. Cho nên vì vậy mà màu xanh lá cây là màu ấm nhất trong số các màu lạnh.
5) Màu xanh lam
Một trong những người đầu tiên viết về mối quan hệ giữa màu sắc và cảm xúc là Goethe trong cuốn Lý thuyết về màu sắc (Theory of Colors) năm 1810; trong đó ông nói rằng màu xanh lam sẽ “thu hút chúng ta theo nó”.
Quan điểm phổ biến ngày nay không quá khác biệt. Có lẽ đây là một trường hợp mà truyền thống nghệ thuật đã vượt qua thực tế, nhưng có thể có điều gì đó ẩn chứa trong đấy.
Rốt cuộc, màu xanh lam có liên quan trực tiếp với khoảng cách trong thế giới thực. Khói mù ở đường chân trời, cũng như bầu trời xanh, cả hai đều báo hiệu những điểm đến xa xôi, thậm chí không thể tới được.
Trên hết,
Màu xanh lam không phải là một màu “bận rộn”. Nó điềm tĩnh và ít hào nhoáng hơn. Một thực tế nổi tiếng về nhiếp ảnh trên Instagram là trung bình những bức ảnh màu xanh lam nhận được nhiều lượt thích hơn những bức có màu sắc ấm hơn. Điều này là do các màu “bận rộn” của màu đỏ và cam không chuyển sang màn hình nhỏ hơn; trong khi màu xanh lam gần như không gây mất tập trung.
Màu xanh đậm và xanh nhạt truyền tải những cảm xúc khác nhau. Màu xanh lam đậm có thể mạnh mẽ và mang lại điềm báo, giống như trong một đám mây đen. Và màu xanh lam nhạt dịu dàng và lạc quan hơn. Nhưng cả 2 đều bình yên; ngay cả một cơn bão màu xanh lam thường có một yếu tố yên tĩnh đối với nó.
Là màu phổ biến nhất trong tự nhiên, cả trên bầu trời và dưới nước; rất có thể bạn sẽ tìm thấy cảm xúc của màu xanh lam trong nhiều bức ảnh bạn chụp. Cho dù là gam màu duy nhất trong một bức ảnh tĩnh lặng; nó có chiều sâu hay làm nền cho sức mạnh thu hút sự chú ý của màu ấm. Màu xanh lam có thể bổ sung thành công cho hầu hết mọi thông điệp cảm xúc trong một bức ảnh.
6) Màu violet (tím)
Màu violet có lẽ là màu hiếm nhất được nhìn thấy ở dạng tinh khiết trong tự nhiên; thường chỉ được tìm thấy trong những buổi hoàng hôn hoặc những bông hoa rất cụ thể. Mặc dù trong lịch sử gắn liền với hoàng gia và sự giàu có; màu violet trong nhiếp ảnh mang nhiều ý nghĩa tương tự như màu xanh lam.
Trên thực tế, nó xuất hiện phổ biến nhất trên thế giới dưới dạng hỗn hợp với màu xanh lam; và tạo thành màu xanh tím trên bầu trời hoặc nước biển.
Màu tím mang lại cảm giác yên bình cho nó – một sự êm đềm dễ chịu và thường bất ngờ. Nếu bạn có cơ hội chụp ảnh màn hình có màu sắc hiếm gặp này, như hoa lupin đang nở, hãy tận dụng nó; màu tím có đủ sự “bất thường” làm cho ảnh của bạn thật sự nổi bật lên đấy!
Các mối quan hệ và sự hài hòa giữa các gam màu sắc
Các màu sắc riêng lẻ cũng quan trọng như cách mà chúng tương tác với nhau. Điều này thay đổi từ sự tương phản màu sắc đơn giản đến sự hài hòa phức tạp; thế giới thực có gần như vô tận về màu sắc.
Một số mối quan hệ này hoạt động tốt hơn những mối quan hệ khác; mặc dù sẽ cần một chút thực hành – và thường qua vài quá trình xử lý hậu kỳ – để có được chính xác kết quả bạn muốn.
1) Màu ấm và lạnh
Như đã đề cập một vài lần cho đến nay trong bài viết này; sự khác biệt giữa màu ấm và màu lạnh là một điều quan trọng. Khi cả 2 loại hiển thị rõ ràng trong cùng một bức ảnh, chúng tạo thành một sự tương phản màu sắc mạnh mẽ có thể trở thành tâm điểm chú ý.
Trong lý thuyết màu cổ điển, mọi phần bổ sung của màu lạnh (đối lập) là một màu ấm và ngược lại. Màu đỏ và màu xanh lá cây là bổ sung cho nhau; màu cam và xanh lam cũng như vàng và violet cũng vậy.
Một phần quan trọng của các màu bổ sung là chúng có độ tương phản vốn có khi đặt cạnh nhau trong ảnh; tương tự như bố cục xen kẽ màu đen và trắng. Hãy xem bức ảnh dưới đây, chẳng hạn:
Chỉ có 2 màu chủ đạo trong hình trên, xanh lam và vàng cam, và chúng giao nhau ở một vài khu vực khác nhau. Một trong những điều quan trọng nhất là bầu trời, nơi đám mây ấm áp trên nền mát.
Trong phiên bản đen trắng của bức ảnh này, có rất ít khoảng cách giữa 2 bức ảnh; và do đó, không có nhiều sự chú ý đến phần trên của bức ảnh. Nhưng về màu sắc, sự tương phản mạnh thu hút sự chú ý vào bầu trời, khiến nó trở thành một yếu tố rất quan trọng của bố cục nhiếp ảnh.
2) Các loại màu sắc bổ sung và các mối quan hệ khác
Một số mối quan hệ màu sắc khác được cho là hấp dẫn; chẳng hạn như sự kết hợp của 3 màu cơ bản (đỏ, vàng và xanh lam). Điều này cũng đúng với các màu ở giữa các loại được liệt kê ở trên; như vàng-cam hoặc xanh lam-xanh lục, chúng cũng có các bộ bổ sung riêng.
Mặc dù tôi không bác bỏ ý kiến cho rằng những cách phối màu phức tạp hơn này thường đẹp và dễ gây xúc động; nhưng thực tế là cuộc thảo luận này có thể khá rối khi thảo luận về 3 màu trở lên.
Rất đơn giản, màu sắc trong thế giới thực không giống như tranh vẽ. Trong hầu hết các trường hợp, bạn không thể chọn một màu xanh lam – xanh lá cây hoàn hảo để hài hòa với các phần màu đỏ và cam cho cân bằng; thực tế còn lộn xộn hơn thế nữa.
Nếu bạn muốn đi sâu vào các cuộc thảo luận sâu hơn về sự hài hòa màu sắc và các mối quan hệ; làm như vậy không có hại gì và có khả năng là sẽ có vài thông tin thú vị để tìm hiểu. Nhưng khuyến nghị chính của tôi là chỉ nhìn vào cảnh trước mặt bạn; và cố gắng hình dung xem màu sắc của nó có “phù hợp” với mắt bạn hay không.
Điều đó còn lâu mới chính xác; nhưng cảm giác thú vị trong nhiếp ảnh có nhiều giá trị hơn là khi bạn cố gắng làm nó phù hợp với một lý tưởng mà bạn có thể không tìm thấy trong thế giới thực.
Không những thế,
Một ngoại lệ là trong giai đoạn xử lý hậu kỳ; khi bạn có thể linh hoạt hơn một chút để thay đổi màu sắc và độ bão hòa của màu sắc trong hình ảnh của mình. Trong trường hợp đó, bạn nên dành thời gian để chỉnh sửa ảnh sao cho hài hòa nhất; bằng cách dùng định nghĩa bánh xe màu hoặc có thể là một thứ gì đó trông đẹp mắt hơn.
Kết luận
Màu sắc là một trong những chủ đề sâu sắc nhất trong nhiếp ảnh; nhưng nó cũng mang cảm xúc mạnh mẽ đến mức đáng để bạn cố gắng suy nghĩ về các đặc điểm của nó một cách có ý thức bất cứ khi nào có thể.
Tôi thường thấy mình làm việc để tạo ra một bức ảnh đơn giản và thống nhất nhất có thể; chỉ với một màu duy nhất thống trị khung hình. Hoặc, nếu có điều kiện thích hợp, việc tìm kiếm sự phân tách ấm – lạnh có thể tạo ra những bức ảnh thu hút nhiều sự chú ý; giống như chụp với độ tương phản cao.
Tuy nhiên, phần quan trọng nhất về màu sắc vào cuối ngày chỉ đơn giản là màu sắc trông đẹp mắt của bạn. Cho dù ở hiện trường hay trong hậu kỳ; màu sắc bạn chọn có ảnh hưởng lớn đến phong cách cá nhân của bạn; một số nhiếp ảnh gia nổi tiếng có “cái nhìn” đối với bức ảnh của họ phần lớn là do bảng màu của riêng họ.
Vì vậy, khi bạn đã hiểu các nguyên tắc cơ bản về màu sắc rồi; tốt nhất bạn nên lấy thông tin này và biến nó thành của riêng bạn.
Đừng ngại ngùng và hãy bấm theo dõi Reivew Máy Ảnh nha! Hãy đón chờ phần tiếp theo: “Đơn giản hóa bố cục nhiếp ảnh tạo nên tuyệt phẩm” của series Bố cục nhiếp ảnh bạn nhé!
